Vrijwilligers van de Japanse tuin in het Máximapark --- twee zaterdagen per maand --- van 9:00 - 12:00
Japanse bruggenpad
De Japanse Tuin moet een blikvanger worden in het Máximapark, en start- en eindpunt van een Japans Pad door de Binnenhof over veertien Japanse houten bruggen. Voor de bruggen heeft de architect zich laten inspireren door de zeventiende-eeuwse Nijubashi-brug, waarvan een replica staat in het Tokyo Museum. Lees meer over deze brug op Ontdek > Bruggen.
Wat maakt de Japanse bruggen zo mooi? Het is een combinatie van eigenschappen: robuust en elegant, en daarbij toch ingetogen. Door het handmatige vakwerk zijn ze een toonbeeld van de Japanse wabi-sabi esthetiek.
De bruggen zijn van tropisch hardhout en zijn gebouwd door de Stichting Bouwloods Utrecht. Inmiddels liggen er veertien houten bruggen in de Binnenhof en nog eens twee in de Buitenhof. De langste ligt over de Vikingrijn (brug 6) bij restaurant Anafora richting het activiteiten-terrein, en heeft een overspanning van ruim veertig meter.
Lees verder voor de kaart en een beschrijving.
Routebeschrijving
Doordat het een rondwandeling is, kan de route op ieder willekeurig punt begonnen worden. Op deze kaart zijn we de bruggen gaan nummeren vanaf de hoofdingang, waar ook de werkschuur voor de vrijwilligers staat. Laat dit je niet tegenhouden om bijvoorbeeld bij de Japanse tuin te beginnen, tussen brug nummer 7 en 8!
We gaan lopen over het Isidoruspad, Pater Mendelpad, Ida Mariapad en het Dr. van Dugterenpad, waarna we terugkeren op het Isidoruspad.
Start
Als je vanaf de hoofdingang aan de Utrechtseweg de Uilenboslaan oploopt, zie je aan je linkerhand eerst de hondenspeelweide en de werkschuur voor de vrijwilligers; aan je rechterhand het Grand Canal, een brede watergang. Waar de Uilenboslaan kruist met het Isidoruspad, ligt onze brug 1, die we oversteken. Honden aan de lijn, en gaan! Waar geen richting wordt genoemd, gewoon het slingerpad blijven volgen.
Brug 1
Vanaf brug 1 heb je een weids uitzicht over het Grand Canal. In het oorspronkelijke plan zou je vanaf hier brug 5 moeten kunnen zien liggen op het andere uiteinde van het kanaal, maar op verzoek van omwonenden en ecologen is de historische elzenhaag midden in het Grand Canal bewaard gebleven.
Isidoruspad
Je loopt op het Isidoruspad; vanwege het katholieke verleden van veel tuinders uit dit gebied, vernoemd naar de kerkvader Isidorus van Sevilla. Deze werd geroemd om zijn natuurhistorische kennis, en is beschermheilige van de encyclopedie en internet. Geen betere plek om zijn naam te noemen dan hier, in een parkbeschrijving op het internet!
Brug 2
Vanaf brug 2 kun je aan je linkerhand twee madeliefjes-bruggen zien liggen, en daarachter Japanse brug 14! Op de kaart staan de madeliefjes-bruggen aangeduid met grijze madeliefjes.
Populieren
Om het Máximapark ook voor wilde dieren een aangenaam oord te maken, is er zoveel mogelijk gewerkt met inheemse bomen en struiken. Populieren zijn daarbij gebruikt om snel een bos-indruk te geven – maar zijn ook geplant met de bedoeling dat ze als eerste doodgaan, en daarmee dood staand hout achterlaten. Dood hout is aantrekkelijk voor een veelheid aan (kleine) dieren, die daarmee weer voedsel vormen voor grotere dieren.
Brug 3
Als je op deze brug naar je linkerzijde kijkt, zul je daar brug 4 zien liggen over hetzelfde watertje. Veel van deze slootjes zijn bewaard gebleven uit de tuinderstijd, al zijn ze vaak verbreed en/of verdiept.
Boomgaard
In het Máximapark is ernaar gestreefd oude elementen te bewaren. Zo ook deze oude appelbomen. Ze zijn aan het eind van hun leven, en zijn voor de continuïteit al aangevuld met nieuwere exemplaren, die op dezelfde wijze gesnoeid zullen worden. In de holle stammen is plaats om te schuilen en overnachten voor vleermuizen en kleine uiltjes; achter de losse schors is een walhalla voor kevers. Alsjeblieft: niet in klimmen – de oudjes zijn breekbaar. Ga gerust even op het bankje zitten.
Tussen de oude bomen staat het kunstwerk ‘Anonieme monumenten’; meer informatie hierover vindt je op maximapark.nl/over-het-park/cultuur-historie/ of scan de QR-code op het paaltje langs het pad.
Brug 4
Bruggen zijn symbolisch zowel een grens als een verbinding. Op een pad met Japanse inspiratie zoals deze, kan het pad staan voor je levensloop en een brug voor een overgang van de ene levensfase naar de volgende. Bij deze overgang kun je nog even terugblikken op de vorige.
Voorproefje
Hebben we net de appelbomen gehad, komen we hier nog meer fruitbomen tegen. Een voorproefje voor de Japanse tuin met enkele Japanse sierkersen (Prunus serrulata) en Japanse tempelbomen (Ginkgo biloba). Er is gekozen voor variatie in hoogtes, dus laat je in het voorjaar verrassen door bloesems op kniehoogte, ooghoogte en nog hoger.
Aan het eind van dit perceel, vlak voor de volgende brug, staan links nog twee opvallend grote bomen: oude essen die nog geplant zijn door de ouders van de laatste generatie tuinders.
Brug 5
We kruisen het Grand Canal aan de andere zijde, zien rechts de Vikingrijn liggen en links de oude elzenhaag die bewaard is gebleven. Vrijwilligers gaan om de paar jaar met bootjes over het water om de elzen te knotten!
Langs de Vikingrijn
De Vikingrijn is gegraven op de plek waar na de Romeinse tijd, in de Middeleeuwen, deze tak van de Rijn langzaam is dichtgeslibd. Zowel de Alendorper Wetering als de Vleutense Wetering zijn restanten van die rivierloop en zijn nu weer met elkaar verbonden! De breedte die de Vikingrijn hier heeft, komt overeen met de breedte in de tijd van de Noormannen. Bij het graven zijn twee oude boten teruggevonden; een hiervan, De Meern I, is te zien in het Castellum Hoge Woerd.
Wie nu toe is aan een plas-, zit-, eet- of drinkpauze, kan terecht bij Parkrestaurant Anafora, net voorbij de afslag naar onze volgende brug. Daar vind je ook de Bosspeeltuin voor kinderen tot 12 jaar, en er vlak achter de met klimplanten begroeide uitzichttoren ‘Het Observatorium’. (Zie ook maximapark.nl/over-het-park/cultuur-historie/ .)
Brug 6
Het meesterwerk van alle Japanse bruggen in het Máximapark meet ruim veertig meter! Neem rustig je tijd om erover te wandelen en het uitzicht te bewonderen. Achter je Parkrestaurant Anafora, gebaseerd op een ontwerp van architect Pierre Cuypers (1827-1921); voor je uitzicht op het activiteitenterrein met bejaarde treurwilgen.
Pater Mendelpad
Na de brug gaan we links het Pater Mendelpad op. Dit pad leidt je van het activiteitenterrein, langs het “bankje van Máxima” en de schaaktafels (iedere zondag om 11:00 uur, lees ook maximapark.nl/over-het-park/sport-spel/schaaktafels/), naar de Japanse tuin. Ga er dus gerust bij zitten om van het natuurschoon te genieten, of te schaken, voor je doorloopt naar de Japanse tuin.
Pater Gregor Mendel (1822-1884) wordt vaak de vader van de genetica genoemd, omdat hij de overervingswetten ontdekte door te experimenteren met erwten in de kloostertuin.
Brug 7
Nu nog een dijkje over een sloot, maar het ontwerp voor een echte brug ligt er. Dit wordt de noordelijke toegang tot de Japanse tuin. Tot die tijd loop je bijna ongemerkt de rododendrons tegemoet. Je nadert een golvend landschap.
Japanse tuin
Een parel in het Máximapark die nog in ontwikkeling is. Oorspronkelijk bedoeld als ‘Azaleatuin’, maar met een Japans bruggenpad en een gepland paviljoen in pagode-stijl omgedoopt naar ‘Japanse tuin’. Zo’n naam wekt hoge verwachtingen, die de vrijwilligers samen met het parkbeheer stukje bij beetje willen invullen.
Een slingerpad brengt je langs een afwisselend landschap met veel uitheemse bomen, uitgezocht op hun bloesems en herfstkleuren, zoals de Japanse esdoorns. Rond de tuin, achter de rododendron-hellingen, liggen drie bospercelen met inheems plantgoed: o.a. eiken, beuken, kersen, bramen en een enkele mispel.
Kijk voor een volledige beschrijving van de Japanse tuin op deze website: www.japanhof.nl. Onder Ontdek > Planten en Ontdek > Dieren vind je daar meer informatie over de inheemse en uitheemse planten en dieren. We nodigen je uit de vrijwilligers te komen helpen!
Brug 8
De zuidelijke toegang tot de Japanse tuin is ook nog een dijkje, en krijgt hetzelfde ontwerp als brug nummer 7. Niets let ons om ondertussen een blik te werpen op het activiteitenveld aan je rechterhand, en een haag aan Italiaanse populieren die ooit geflankeerd zullen worden door de Parkpergola.
Over het Lint
Het staartje van het Pater Mendelpad brengt je langs oude perenbomen tot de kruising met het Lint (op de kaart aangegeven met gele madeliefjes). Bewonder een moment de elzen voor je, die in de winter vol propjes en katjes een dennen-achtige uitstraling krijgen. Onder de elzen staan perkjes met brandnetels, speciaal voor enkele van Nederlands mooiste vlinders.
Ooit kan het Japanse bruggenpad hier rechtdoor lopen, tussen de elzen door, over het water en om de volgende hondenspeelweide heen, maar dat is een toekomstdroom.
Ga dan links het Lint op. Het Lint loopt rondom het hele Máximapark en verbindt zo alle omliggende wijken. In ons geval verbindt het twee delen van het Japanse bruggenpad. Je negeert de eerste afslag links naar de Beukenboslaan, maar neemt de tweede afslag links het Ida Mariapad op.
Brug 9
Deze brug ligt over de Alendorper Wetering, die verbonden is met de Vikingrijn. Op mooie zomerdagen kun je hier mensen zien kanoën of suppen. Kort na deze brug beginnen verschillende paden over de heuvels. Wie goed ter been is, kan kiezen voor het snipperpad links of rechts de heuvel op; maar ook het asfaltpad biedt een mooie ervaring.
Ida Maria en de Samenloop
In 1903 begon de eerste tuinderij in Vleuten “Westlandse Tuin Ida Maria”: de bakermat van de Vleutense (glas)tuinbouw (1903-1991), waarnaar dit pad vernoemd is. Blijf het pad volgen en laat je niet afleiden door het pad met brug naar de Esdoornlaan rechts.
Deze heuvels zijn grotendeels gebouwd met grond dat uit de Vikingrijn is opgegraven. Vrijwilligers hebben daarna enkele zaterdagen na elkaar de duizenden kleine boompjes geplant. Net als in de andere bospercelen worden deze boompjes langzaam gedund, zodat uiteindelijk 1 op de 10 een volwassen boom zal worden.
Iets over de helft van het pad vind je nog een kunstwerk: de Samenloop, twee delen van een rond grasveld, omgeven door geroest staal. Voor meer informatie zie maximapark.nl/over-het-park/cultuur-historie/ .
Brug 10
Via deze brug naderen we het oude Alendorp en de kern van het voormalige tuindersgebied. Al direct zien we het volgende kunstwerk: de Wood Chapel, die zeker een bezichtiging waard is. Daarnaast is het er ook goed schuilen bij onverhoedse regenbuien. Lees er meer over op https://maximapark.nl/over-het-park/verhalen/woodchapel/
Alendorperweg
Na de Wood Chapel lopen we door tot op de Alendorperweg. Rechts zien we de oude dorpsbrink met lindes, daar achter de verplaatste Jeremiebrug. Wij gaan echter naar links langs het voormalige kerkje en zien links en recht met regelmaat huizen met prachtige tuinen en grote schuren: voormalige tuinderswoningen. Wie de wandeling wil bekorten gaat vanaf hier rechtdoor en in de bocht in de weg naar links, waardoor je de route oppakt vlak voor brug 14.
Wij gaan door op de route, want er liggen nog wat parels te wachten. We kruisen de Beukenboslaan (met prachtig herfstblad, voorjaarsbollen en het kunstwerk Barricade) en lopen nog iets door naar de Lindenboslaan. Hier slaan we rechtsaf! We passeren een bijenhotel en gaan over een houten brug, waarna we wederom rechtsaf slaan, het Dr. van Dugterenpad op. Volg het pad.
Brug 11
Vanaf deze brug zie je een landschap met kreekjes en moerascipressen (Taxodium distichum). Deze sprookjesachtige bomen verliezen in de herfst hun veerachtige naalden en zijn 's winters kaal. Aan de andere kant van dit Taxodium-eiland ligt de grote Lelievijver.
Taxodium eiland
De ondiepe kreekjes tussen de moerascipressen vormen de ideale plaats voor kikkers en salamanders om hun eitjes af te zetten. Als het water niet te hoog komt in het voorjaar, kunnen de vissen er niet van snoepen.
Komt het water wel hoog, dan gaan de wortels van de bomen ‘knietjes’ maken die boven het waterniveau blijven uitsteken. Op een aantal plekken zijn ze al te zien tussen het bloemrijke gras. Langs de waterkanten zijn enkele kwetsbare planten zoals orchideeën te vinden, dus blijf op het pad.
De grote madeliefjes-brug over de Lelievijver is een kunstwerk op zich en ligt middenin de Beukenboslaan. Via het snipperpad kun je er onderdoor; via het asfaltpad kruis je de Beukenboslaan – pas op voor haastige fietsers en skaters!
Aan de andere zijde gaat het Taxodium-eiland verder. Wandel verder tot over een eenvoudig bruggetje. We lopen rechtdoor tussen de baby-bomen (linden), die zijn gesponsord door kersverse ouders en grootouders. Met de opbrengst hiervan is de uiltjes-route uitgezet .
Brug 12
Brug 12 brengt ons opnieuw bij enkele oude bomen. Direct links na de brug een indrukwekkende populier. Op het veld voor ons zijn enkele oudjes al omgegaan en vervangen door jongere exemplaren. Hier staat ook een bijenhotel dat door de Vrienden van het Maximapark is gebouwd van gerecycled materiaal.
Vlinderhof
Het pad brengt ons nu met rasse schreden naar de ingang van de Vlinderhof. Neem gerust een kijkje in deze parel van het Maximapark: een bloementuin voor vlinders en andere insecten ontworpen door Piet Oudolf. Het is aangelegd en wordt onderhouden door de vrijwilligers van de Vlinderhof. Zie voor informatie over de planten en activiteiten: vlinderhof.com .
Alle paden rond de Vlinderhof komen terug op dit asfaltpad. De naamgever van dit pad, Dr. van Dugteren, was van 1903 tot 1920 de eerste eigenaar van ‘Westlandse Tuin Ida Maria’, de bakermat van de Vleutense (glas)tuinbouw.
We naderen nu ook de volgende parel: de Parkpergola, een open afscheiding van de drukke buitenwereld, zowel kunstzinnig als ecologisch verantwoord.
Brug 13
Op brug 13 hebben we een doorkijkje door de snoekenpoort in de Parkpergola. Tussen april en juli zullen hier de verschillende blauwe bloementrossen van de wisteria bloeien. De andere poorten in de Parkpergola hebben andere thema's, zoals kikkers, vleermuizen of bijen. Daar groeien ook klimop, wingerd, brem en klimhortensia. Samen geven ze het hele jaar door nectar en schuilplaatsen aan insecten en vogels.
Om de Lelievijver
De route brengt ons verder op het Dr. van Dugterenpad naar de Lelievijver. Waar links deze grote vijver begint, vinden we rechts het Gat van Serton. In deze oude zandafgraving kregen de Vleutense kinderen in de jaren ’20 en ’30 zwemles; pastoor Ohl verbood echter wel het gemengd zwemmen! (Lees ook: maximapark.nl/over-het-park/natuur-landschap/gatvanserton/)
We steken opnieuw de Beukenboslaan over en flaneren langs het picknickveld met uitzicht op het Taxodiumeiland. Ook op de bankjes is het goed vertoeven.
Bij de T-splitsing gaan we links en blijven we nog iets langer op het slingerpad rond de vijver, tot we de Lindenboslaan opnieuw tegenkomen. Hier gaan we links (!) en steken zowaar een madeliefjesbrug over.
De grond tussen de soms hekserige (opzettelijke scheef geplant) en meerstammige linden, is het terrein voor stinzenplanten: planten die van oorsprong alleen als ingevoerde sierplantensoort voorkwamen op landgoederen; van het bekende sneeuwklokje tot de zeldzame herfsttijloos.
Bij de eerstvolgende kruising gaan we echter al weer rechts naar het einde van het Dr. van Dugterenpad, waar we over een eenvoudig houten bruggetje weer op de Alendorperweg terecht komen. Hier gaan we links (pas op fietsers en auto’s!) en in de bocht van de weg weer rechts, opnieuw het park in.
Na ca. 10 meter gaan we opnieuw rechts, nu het begin van het Isidoruspad op. Blijf het slingerpad volgen en negeer de splitsing naar links.
Brug 14
Dit is al de laatste brug op de route. Als we hier links kijken, zien we twee madeliefjesbruggen en daarachter brug 2! We naderen het einde van de route, maar zijn nog niet klaar met al het moois.
Schatzoeken
We volgen het slingerpad en vinden na de volgende set bankjes nog een kunstwerk: Rituele Depositie. In grasheuvels die doen denken aan oude grafheuvels, staan 15 kokers opgesteld waar we in kunnen kijken. Ondergronds liggen kleine, verbronsde aandenkens die buurtbewoners hebben aangedragen in 2008/2009. Meer informatie op maximapark.nl/over-het-park/cultuur-historie/rituele-depositie/
Wanneer we verder lopen, komen we bij ons beginpunt en kunnen we kiezen: nog een rondje vanaf brug 1?; naar rechts naar de hoofdingang en P1?; of toch nog even naar links om bij Anafora of de Bosspeeltuin neer te strijken? Laat je voeten beslissen.